Akpınar, “Erzincan’da 9 Haziran 2022 tarihinde 17.00 sularında başlayan ve yaklaşık yarım saat kadar süren doluyla karışık sağanak yağışa bağlı olarak sel felaketi yaşanmıştır. Yer yer çamur akıntısı halinde gerçekleşen sel suları bilhassa kent merkezinde hayatı olumsuz tarafta etkilemiş, başta ana arterler olmak üzere ulaşımı aksatmış, birtakım konutları su basmış, caddeler çamurla ve balçıkla kaplanmıştır” dedi.
“TARIM TOPRAKLARI SEL SULARI ALTINDA KALDI”
Akpınar, şu tabirleri kullandı:
“Eskiden köy yerleşmesi olup, yapılan idari değişiklikle mahalle olarak Erzincan’a bağlanan Işıkpınar, Demirkent, Kurutilek ve Başpınar köylerinde yollar, meskenler ve tarım toprakları yer yer sel suları altında kalmış, maddi hasar oluşmuştur. Sel felaketinin akabinde tarafımızdan saha müşahedeleri ve dron ile görüntüleme çalışmaları yapılmıştır.”
‘YAĞIŞ METEOROLOJİK ŞARTLARA UYGUN’
Yağışın meteorolojik bakımdan mevsim şartlarıyla uyumlu olduğunu lisana getiren Prof. Dr. Akpınar, şöyle devam etti:
“Şehir merkezinde metrekareye 10,3 kilo, Üzümlü ilçesinde ise 13,6 kilogram kadar yağış düşmüştür. Fakat bu rasatlar kent merkezlerine ilişkin olup, tespitlerimize ve yöre halkından aldığımız bilgilere nazaran İyice dağlarının ovaya bakan yamaçlarına çok daha fazla yağış düşmüştür. Yağışın dolu ile karışık olması ve dolunun yamaçları kapladıktan sonra sıcaklığın tesiriyle süratle erimesi felakete taban hazırlamıştır. Saha müşahedelerimize nazaran kısa mühlet içerisinde yağan yağış yamaçlardaki gevşek malzemeyi harekete geçirmiş, yer yer iri kayaçları da önüne katarak çamur seline dönüşmüştür.
Sel, ekseriyetle yaz mevsiminde kuruyan, İyice dağlarından beslenen Maden ve Han dereleri üzere Serçe Boğazı civarındaki süreksiz akarsuların ve tali kollarının vadilerini geçerek ovaya yönelmesinden kaynaklanmıştır. Birkaç koldan Kurutilek Mahallesi’ne hakikat inen bu süreksiz dere yataklarını metrelerce yararak muazzam bir sele dönüşmüştür. Akabinde Kurutilek’in içinden geçerek güney istikametinde Erzincan’a inen ana aksa kanalize olmuş ve kent merkezini basmıştır. Afet başladıktan sonra Erzincan Belediyesi takımlarının Kurutilek mahallesinin kuzeyine iş makineleriyle set çekmesi selin suratını düşürmüş, istikametini değiştirmiş ve felaketin daha fazla büyümesini kısmen de olsa engellemiştir.”
‘ÇAMUR AKINTISINA DÖNÜŞTÜ’
Alınan kimi önlemlere değinen Prof. Dr. Akpınar, “Tespitlerimize nazaran bu çeşit afetleri önlemek hedefiyle DSİ, geçmiş yıllarda İyice dağlarından ovaya inen pek çok dere üzerinde setler inşa etmiş, birtakım önlemler almıştır. Lakin anlaşıldığı kadarıyla harika hallerde bunlar sorunu engellemeye yetmemektedir” dedi.
Akpınar, şu kelamları kullandı:
“Nitekim on binlerce metreküplük irili ufaklı materyal sel sularıyla bir arada ovaya inmiş, etekteki gevşek yapılı kolloviyal malzemesi de bünyesine katarak tam bir çamur akıntısına dönüşmüştür. Erzincan’ın tarihinde Işıkpınar (Vaskirt) deresinden kaynaklanan seller mevcuttur. Lakin bu onlardan farklıdır. Kent, uzun yıllardan beri birinci defa böylesi bir çamur seline maruz kalmıştır.
İlk saha müşahedelerimize nazaran çamur selinin kente kadar inebilmiş olmasının en kıymetli nedeni, İyice dağları ile ovanın kesiştiği kesimde birikinti yelpazesi alanında doğal olarak son bulan süreksiz derelerin yataklarının günümüz şartlarına uygun formda gereğince ıslah edilmeyişidir. Elbet mevzu, üzerinde çok taraflı olarak uzun uzun çalışılmayı gerektirmektedir. Kelam konusu sahanın sularını Geçit Mahallesi istikametinde Han deresi yatağına kanalize edecek drenaj sistemi kurmak, bu çerçevede Kurutilek’in kuzeyinde doğu-batı ekseninde kanallar inşa etmek sorunun tahlili açısından makul bir tahlil üzere görünmektedir.”
‘ERZİNCAN AFET RİSKİYLE KARŞI KARŞIYA’
Geçmiş yıllarda coğrafya kısmından akademisyenlerin çalışmalar yaptığını hatırlatan Akpınar, “Kısa mühlet evvel yaşanan Günebakan ve Yaylabaşı selleri ile bu son olay, Erzincan’ın klimatik ve morfolojik kökenli önemli bir afet riskiyle karşı karşıya olduğunu göstermektedir. Görünen odur ki Türkiye genelinde olduğu üzere Erzincan’da da kendini hissettiren iklim değişikliği sorunu nedeniyle önümüzdeki yıllarda bu cins ekstrem olaylar azalmayacak, tam bilakis artarak devam edecektir” dedi.
“AB projesi olarak Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’na sunduğumuz ‘Erzincan İklim Değişikliğine Hazırlanıyor’ projesinin işlerlik kazanması durumunda Erzincan’ın bu bahislerde daha nitelikli araştırmalara ve uygulamalara sahne olacağını ümit ediyoruz” diyen Akpınar, “Ancak ne yazık ki önümüzdeki yaz mevsiminde konveksiyonel yağış hareketlerine bağlı olarak bu çeşit afetlerin tekrarlanma mümkünlüğü mevcuttur. Hasebiyle kısa vadede başta kent merkezi olmak üzere riskli yerleşmeleri ve tarım yerlerini müdafaaya yönelik tedbirlerin vakit geçirmeden alınması gerekmektedir” tabirlerini kullandı.