İstanbul’un Fatih ilçesinde Vatan caddesinde bulunan Halil Attar Namazgahı, camii ve çeşmesi yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.
Tarihi yapı, imar planında cami alanı olmasına ve tescilli tarihi eser olmasına karşın Bezmialem Vakıf Üniversitesi bölgeyi kendi alanına katmak istiyor.
Cumhuriyet öncesi bu bölgede bulunan at otomobilcileri için namazgah yapılmış, vatandaş içinse yanına mescit yapılmıştı.
Bugün o bölge inşaat alanı ve içerisinde bulunan endemik ağaçlar da kesilmiş durumda. Bu alana Bezmialem Vakıf Üniversitesi Hastanesi tarafından acil kliniği inşa edilmek isteniyor.
İstanbul Etraf Kültür ve Tarihi Yapıtları Muhafaza Derneği (İSTED) Lideri Dr. Erhan Sarışın, tarihi cami ve çeşme için plan çizdiklerini, lakin arazinin Bezmialem Üniversitesi Hastanesi’ne devredilmek istendiğini söyledi.
HALİL ATTAR ÇEŞMESİ VE CAMİİ
İstanbul’un en eski ‘çatal çeşme’lerinden biri olma özelliğine sahip çeşme, birinci olarak Tahtakale’de bugünkü Rüstem Paşa Camii’nin bulunduğu alan üzerine inşa edilmişti. Burada kiliseden çevrilme Attar Halil Mescidi bulunmaktaydı ve çeşme de bu mescidin bir kesimi olarak yapılmıştı.
Fatih Sultan Mehmet dönemine ilişkin olan çeşme, Sadrazam Rüstem Paşa’nın bu alana kendi ismine bir cami yaptırma isteği nedeniyle, mescid ile birlikte yerinden sökülerek Karagümrük Mahallesi’nde Vatan Caddesi’nin surlara yakın bir yerinde bulunan Arpa Emini Köprü Sokak civarına Halil Attar Mescidi’nin bir kesimi olarak yine yapıldı.
Fotoğrafından da görüleceği üzere şık bir mimariye sahip olan çeşme, Yeni bahçe Deresi üzerindeki köprünün çabucak yanında, mescidle birlikte ayakta durmaktadır. Çeşme, Mimar Sinan’ın yanında çalışan Hristiyan bir kalfanın yapıtı. İki cepheli kitabesiz çeşmenin üzerine mescidin sadece şerefeden ibaret olan, dışarıdan 13 basamaklı bir merdivenle çıkılan minaresi oturtulmuştur.
Rüstem Paşa’nın kendi ismine cami inşa ettirme gayesiyle söktürüp diğer bir yere naklettirdiği, ilgi cazip bir mimariye sahip bu çeşme, 1957’de Vatan Caddesi’ni genişletme çalışmaları sırasında, mescid ile birlikte yıkılmak suretiyle yok edildi.