170.000’den fazla kişiye ev sahipliği yapan, Rusya’nın doğusundaki Sibirya’nın Krasnoyarsk Krai bölgesindeki küçük şehir, gezegendeki en uzak şehirlerden biri.
18.000 mahkumun altyapısını inşa ederken öldüğü eski bir Sovyet esir kampı üzerine inşa edilen Norilsk, karayoluyla ulaşılamayacak kadar uzak. Norilsk’e çıkan neredeyse hiçbir yol mevcut değil.
Şehrin içine ve dışına sadece bir yük demiryolu hattı var ve 40 mil uzaklıktaki liman kenti Dudinka, kışın donup ulaşımı imkansız kılsa da arta kalan zamanda şehre deniz yoluyla ulaşım sağlıyor. Yıl boyunca mevcut olan tek erişim yolu, 1.800 mil uzaklıktaki Moskova’dan beş saatlik bir uçuşla uçmak.
Norilsk bugün Rusya’nın en kirli şehri ve gezegendeki en kirli on şehirden biri. Şehirdeki Nikel tesisi her yıl kükürt dioksit, nitrojen oksitler, karbon, fenoller ve daha fazlasını içeren iki milyon tondan fazla zehirli gaz pompalıyor. Toplam küresel kükürt dioksit emisyonlarının yaklaşık yüzde biri bu şehirden geliyor.
Şehirdeki kirlilik oranı ortalama yaşam süresini 59 yaşına indiriyor. Bölgedeki kanser oranları da Rusya’nın geri kalanının iki katı. Bir sağlık araştırması, Sibirya’daki ortalama bir çocuğa kıyasla Norilsk’te çocuklarda kan hastalığı oranlarının yüzde 44 daha yüksek olduğunu, sinir sistemi rahatsızlıklarının oranlarının yüzde 38 ve kemik ve kas hastalıklarının yüzde 28 daha yüksek olduğunu ortaya çıkardı.
Eylül 2016’da şehrin yakınlardaki Daldykan nehri kan kırmızısına döndü. Bazı yerliler bu olayı “Tanrı’nın yaklaşan bir dünya savaşıyla ilgili mesajı” olarak değerlendirdi.
ABC News’in haberine göre eski fabrika işçisi Evgeny Belikov, tesise yakın bir rezervuarın benzer bir renkte olduğunu ve personel tarafından “Kızıldeniz” olarak bilindiğini söyledi. İşçilerin burası için “Kışın kar da kırmızıdır. Bir yandan güzel, ama diğer yandan kimyasal.” dediği söyleniyor.
20. yüzyılın başında bölgede zengin yataklar keşfedildi. Norilsk’in hemen dışında dünyanın en büyük metalurji ve maden kompleksi var. Kaynak: New York Post
Norilsk, dünyanın en kirli şehirlerinden biridir. Asit yağmuru, şehri çevreleyen alanlarda bitki örtüsünün ölmesine neden oldu. Fotoğraflar: Elena Chernyshova
