Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 3 Aralık 2021’de ilan ettiği ve “Çin de böyle büyüdü. Meyvelerini altı ayda alacağız” dediği Çin modeli ekonomiyi fena sarstı.
Modelin altıncı ayında enflasyon ve cari açık patladı, yüzde 14’e indirilen faiz ise reel olarak yüzde 30’ları buldu.
Cumhuriyet’ten Ali Can Polat’ın haberine göre Türkiye aralıkta yeni bir yola girdiğini Hazine ve Maliye Bakanlığı’na Naci Ağbal’ın yerine Nureddin Nebati’yi atayarak ilan etti.
3 Aralık’ta yaptığı konuşmada Çin modeline geçileceğini açıklayan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bu modeli şöyle anlatıyordu:
“Türkiye’yi üretimle büyütmek ve faiz kıskacından çıkarmak için ‘ekonomide yeni dönemi’ başlattık. Altı aylık bir süreç öngörüyoruz. Zor olanı seçtik ama altı ay sonra meyvelerini yiyeceğiz, Çin de böyle büyüdü. Vatandaşlarımızın refah seviyesi yükselecek, alım gücü artacak. Cari açığımız kapanacak. Faizi düşük, yüksek kazanç elde eden sanayi ülkesi olacağız.”
CARI AÇIK PATLADI
Altı ay sonunda rakamlar, modelin iflasını kanıtlıyor. Kapanacak denilen cari açık, 3.84 milyar dolardan 5.55 milyar dolara çıktı.
Artacağı söylenen alım gücü gittikçe eridi, yüzde 73 resmi enflasyonla açlık sınırı yılın ikinci ayında asgari ücreti geçti. Yurttaş, zeytinyağı için birbirini ezerken şeker kotayla satılmaya başlandı, domates 35 liraya kadar çıktı.
SONUÇLAR SÜRPRİZ DEĞİL
Tüm uyarılarına rağmen uygulanan Çin modelinin çalışmadığını söyleyen Ekonomist Dr. Artunç Kocabalkan, şöyle konuştu:
– Bu sürpriz olmadı. Şu an hem bütçe açığı hem de dış ticaret açığımız var. Çin modeline geçmek için yönetim modelini de ona uydurmak lazım.
– Bu kadar döviz açığı olan bir ülkede enflasyonla mücadele etmezseniz hiçbir model çalışmaz zaten. Çin de kendi modelini korurken fiyat istikrarını sağlıyor önce.
– Türkiye’nin ekonomik modele ihtiyacı yok. Kaldı ki bunlar da ekonomik modeller değil. Ekonomik model olması için önce yapısal reformlar olmalı ve buna başta siz inanmalısınız.
– Bugün Hazine bakanımız reform olmadığını, bir kabine toplantısı çıkışı her şeyin açıklanabileceğini söylüyor. Enflasyonda beklenti yönetemediklerini itiraf ediyor.