Haziran ayında açıklanan enflasyon verilerinden sonra asgari ücret, emekli maaşları ve ardından da memur maaşlarında zamma gidildi. Emeklilere derin bir nefes aldıran bu zammın ardından promosyon tutarları da bazı bankalarda 5 bin lira seviyesinin üzerine çıktı. Peki sözleşmesi bitmeyen emekli nasıl bu promosyondan faydalanacak? İşte cevabı…
EMEKLİLER BANKADAN ALDIKLARI PROMOSYON ORANLARINI NASIL YÜKSELTEBİLİRLER?
Konuyla ilgili milliyet.com.tr’ye açıklamalarda bulunan Muhammet Bayram şu ifadeleri kullandı: “Orada özel bankalar hepsi kendi oranlarını belirliyor. Her bankada değişik oranlarda promosyon alınabiliyor. Burada maaşın yüksekliğine göre değişiyor. Sistem şu şekilde. Bankalarda iki gün, üç gün hatta maliyenin kendi sisteminde devlet memurlarında bildiğim kadarıyla bankaya 10 gün önceden yatıyor.
Bankalar bu yatırılan paraları işletiyor. Gecelik faize, repoya veriyor ve bankalar bunda para kazanıyor aslında. Bankalar belli bir oranıyla anlaşma yapıyor. Bunu devlet her birim mesela Maliye Bakanlığı’na yatıyor maaşlar. Çevre ve şehircilik için bankalar kendisi anlaşıyor. Emekliler için de emeklilerin maaşı ne kadar yüksekse daha fazla ikramiye alma şansları var.
Bu tutar da bin liradan 5 bin liraya kadar değişiyor. O yüzden emeklilerin alacağı promosyonlar her bir özel bankanın kendi fırsatlarına göre değerlendiriyor.
En düşük emekli maaşı 3500 liraya çıkarıldı. Aslında banka daha fazla para kazandıkça daha fazla promosyon veriyor.
BANKADAN PROMOSYON FARKI İSTENEBİLİR Mİ?
Emekliler bir bankadan diğer bankaya maaş hesabını taşıdığında bir taahhüt sözleşmesi imzalıyor. Bankalar emeklilerle taahhüt sözleşmesi yaptığı için cezai şart yatırmak zorunda kalırlar. Aslında verdiği promosyonun bir kısmını geri alıyor bankalar. İptalinde kesinti veya tamamının geri alınması söz konusu. Burada emekliler taahhüt süresinin dolmasını bekleyebilir.
Yeni bir sözleşme imkanı var ama promosyon alanlar eski promosyonu iade etmek zorunda kalabilirler anlaşma iptal olursa. Bunun için fahiş bir fiyat farkı varsa burada Tüketici Hakem Heyetleri’ne başvurularak aradaki fahiş tutarın geri alınması sağlanabilir.
BANKA İLE TAAHHÜT SONLANMADAN YENİ PROMOSYON ALINABİLİR Mİ?
Emekli maaş hesaplarına SGK bloke koyuyor. Bu SGK blokesinin kaldırılması için promosyonu hak edecekler bankaya başvuruyor. Banka da aldığın promosyonu iade et ben de promosyonu vereyim diyor.
Eğer emekli maaşı alan müşteriler taahhüdü bozarak iptal ettirirler ve yeni bir anlaşma yaparlarsa muhtemelen daha fazla promosyon elde edebilecekler.
‘E-DEVLET ÜZERİNDEN MAAŞ HESABI DEĞİŞTİRİLEBİLİR’
E-Devlet üzerinden promosyon başka bir bankaya aktarılabilir. E-Devlet sistemine girip maaş hesabını A bankasından B bankasına taşıyacağım diyorsunuz ve maaş hesabı otomatik olarak aktarılmış oluyor.
Konuyla ilgili milliyet.com.tr’ye açıklamalarda bulunan Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu ise şu ifadeleri kullandı:
“Emekli aylıklarında artış geldi. Emekliye bankaların ödediği maaş promosyonların da yükselmesi gerekir. Emeklilerin maaş aldığı bankaların verecekleri promosyon tutarının asgarisi kamu otoriteri tarafından belirlenmektedir.
‘SÜRE DOLMADAN PROMOSYON BOZULABİLİR’
Emekliler şu anda maaş aldıkları bankalara gidip eskiden sözleşme yaptıkları promosyon süresi dolmadan o sözleşmeyi bozabilir ve yeni değerler üzerinden kendisine promosyon bedeli ödenmesini isteyebilirler.
Örneğin 3 yıllığına 1500 lira aldık. 2 yıl geçti, 1 yıl kala bozduk. Kaç ay kaldıysa geride o aylara tekabül eden promosyon ücretini iade ederek sözleşmeden dönebiliriz. Örnekleyecek olursak 36 ay anlaşma karşılığı 1500 lira aldıysak. 24 ay geçtiyse geriye kalan 12 ay için 500 lira bedeli iade ederiz. Yeni promosyon tutarını bankalardan araştırıp dilediğiniz bankaya emekli aylığınızın taşınmasını isteyebiliriz. Mesela benden 490 lira aldılar, 4 bin lira yatırdılar.
EMEKLİLERE ÖNEMLİ TAVSİYE!
Bu noktada emeklilere tavsiyemiz maaş aldığı banka ile irtibatlanıp eski sözleşmesini feshettiği taktirde şu anda ne kadar promosyon bedeli ödeneceğini sorgulasın, bunu başka bankalardan da araştırıp en yüksek tutarı veren bankaya aylığını taşısınlar.
EMEKLİ PROMOSYONLARINDA ALT SINIR VAR MI?
Emekli maaşlarının alındığı bankalara emeklilere ödenmek üzere belirlenen ücretin alt sınırı kamu otoritesince belirlenmeli ancak daha yüksek ücret ödenmesinin yolu tam rekabet ortamı ile sağlanmalıdır. Şöyle ki yüksek maaş alan emekli aylığını bankada tutan, hemen çekmeyen kişi ile emekli aylığı yatar yatmaz parayı çekip faturalarını, harcamalarını ödeyen kişinin alacağı bedel aynı olmamalıdır.
Çünkü bankalar hesaplarında bakiye tutan müşterilerinin paralarını çalıştırarak kazanç elde etmektedirler. İşte tam bu noktada maaşı yüksek olan ile düşük maaş alan emeklinin aynı promosyonu alması dengesizliğe yol açmaktadır.
‘BANKADA PARASINI DAHA UZUN SÜRE TUTAN DAHA FAZLA PROMOSYON ALMALI’
Ayrıca maaşını geçmişten bu yana hemen çeken emekli ile hesapta tutan emeklinin promosyonu da farklı olmalıdır. Kamu otoritesinin belirlediği asgari promosyon herkese tanınmalı ama bankada parasını daha uzun süre bekleten ve yüksek aylıklı olan emekliler doğal olarak daha yüksek promosyon bedeli almalıdırlar.
PROMOSYONDA ÜST SINIR NE KADAR?
Herhangi bir üst sınır yok. Bunu tam rekabet ortamında yapılmasını sağlayan tüketicilerdir. Yani emekli tüketiciler tüm bankalardan araştırıp en yüksek teklifi veren bankaya maaşlarını taşımalıdırlar.
E-Devlet üzerinden de maaş hesabı değiştirilebiliyor. Ama taahhüt bozulduğu için ödemeyi yapmaları gerekiyor. Emekli tüketiciler aylıklarını aldıkları banka şubelerindeki müşteri temsilcilerine başvurarak kendilerini ne kadar promosyon ücreti verileceğini öğrenmeli ertesinde diğer bankalardan da teklif toplayarak en yüksek promosyon bedeli ödeyen bankaya emekli aylığını taşımalıdır.
Bankalar için önemli olan emekli maaşının oraya yatması değil o maaşın vadesiz hesapta tutulduğu süre ve yatan meblağ bankanın, emeklinin hesabı üzerinden sağlayacağı kazancı belirlemektedir. Dolayısıyla alt sınır belirlenmiş olmakla birlikte üst sınır bulunmamaktadır.
‘3 BİN LİRA ALAN İLE 9 BİN LİRA ALAN ARASINDA FARK OLMALI’
Örnekleyecek olursak 3 bin lira emekli maaşı alan kişi ile 9 bin lira emekli maaşı alan kişinin promosyon tutarı elbette farklı olmalıdır. Emekli bu durumu takip etmezse bankalar kendiliğinden emeklilere bu haklarını sunmamaktadır.
Emekli Memur Sen’e hem memur emeklileri hem Bağkur hem de SSK emeklileri üye olabilmektedir. Bu tür sivil toplum kuruluşlarının üyeleri ortak hareket ederek bankalara pazarlık gücünü artırabilir. Çünkü Memur-Sen bankalarla pazarlığa oturup benim 100 bin üyem var. Sana taşıyacağım dediğinde eli güçlenecektir.
Ne var ki emeklilerin de bireysel olarak hesaplarının ortalama ne kadar süre ile hesapta durduğunu göz önüne alarak bankalardan talep edecekleri promosyon tutarlarının yükselmesini sağlayabilirler.
Şimdi bilişim çağındayız her banka internet ortamında kimin ne kadar süre hesapta tuttuğunu görebilmekte böylelikle banka müşterisi olan emekliler için bir skala oluşturmaktadırlar.”